Çölyak Hastalığı Nedir? Çölyak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Günümüzde gluten duyarlılığı olarak da bilinen çölyak hastalığı, yetişkinlerde ve çocuklarda görülebilen bir hastalıktır. Hastalık, özellikle yetişkin bireylerde belirtilerini çok daha fazla göstermekte, çocuklarda ise gelişim bozukluğuna sebep olmaktadır. Glutensiz bir beslenmeyi gerektiren çölyak hastalığı nedir? çölyak belirtileri nelerdir? detaylar yazımızın devamında…
Konu Başlıkları
Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak hastalığı çağımızda en çok görülen hastalıklardan bir tanesidir. Sağlıksız beslenme sonucu ortaya çıkan bu hastalık, pek çok şikayetleri de beraberinde getirir. Çölyak hastalığı nedir? Diye sorulduğunda ise; sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Gluten enteropatisi olarak da adlandırılan hastalık, bağırsaklarda besin emilimini sağlayan villus isimli iyi bakterilerin bozulmasına ve bu bakterilerin etkisiz hale gelmesine yol açar. Bu nedenle hastalığı taşıyan kimselerin kesinlikle gluten içerikli yiyeceklerden uzak durması gerekir.
Çölyak Hastalığı Belirtileri
Çölyak hastalığı daha çok glutenli gıdalara olan alerjik bir hastalıktır. Çölyak hastalığı belirtileri ise; karında şişlik, boyun uzamaması, ciddi sindirim sorunları ve kansızlık olarak kendini gösterir.
Çölyak hastalığının en çok görülen belirtileri ise;
- Karın bölgesinde sivri şekilde öne çıkmış olan kronik şişkinlik,
- Boy ve yaşa göre aşırı zayıflık,
- Kaslarda problem ve kas zayıflığı,
- Kansızlık ve ciltte beyaz, soluk bir görünüm,
- Dışkılamada sorunların yaşanması, büyük tuvaletin sürekli artması,
- Sebepsiz gibi görünen kusmalar,
- Aşırı yorgunluk ve enerjinin sürekli olarak düşük olması,
- Çocuklarda gelişim geriliği, büyüyememe,
- Ağız için iltihaplı yaralar,
- Gaz problemleri,
- Eklemlerde oluşan ağrılar,
- Ciltte pul pul döküntüler ve kaşıntı şikayetlerinin giderek artması,
Bu belirtiler büyük oranla çölyak hastalığını işaret etse de doktor teşhisi konması gerekir. Eğer bu türlü şikayetleriniz varsa, mutlaka gastroentelog tarafından gerekli tahlillerin yapılması ve sonucun tıbbı olarak belirlenmesi gerekir.
Eğer çölyak hastalığı teşhisi konursa mutlaka glutensiz içerikli gıdalarla hazırlanmış diyet uygulaması yapmanız gerekir. Aksi halde ilerleyen yaşlarda bu sağlık sorunu daha büyük hastalıklara neden olacak ve hastalığın getirdiği belirtiler yaşam alanınızda büyük kısıtlamalara götürecektir.
Daha çok çocuklarda görülen çölyak hastalığı gerektiği gibi tedavi edilmezse ve önüne geçilmezse, çocuklarda bir takım mental ve fiziksel sorunları da beraberinde getirecektir. Örneğin çocuğun boyu uzamayacak, davranışlarında agresifleşme, sürekli mutsuzluk hali gibi sorunlara yol açacaktır.
Çölyak hastalığında çocukların tedavisi kadar ne yiyip neyi tükettiği de önemli konular arasında yer alır. Çocuklar anne ve babalarının gözetimi altında gıda tüketimi yapmalılardır. Okulda ise öğretmenleri bu konuda bilgilendirilmelidir.
Çölyak Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Eğer çölyak hastalığından şüpheleniyorsanız ilk etapta Çölyak hastalığı nasıl teşhis edilir? Ve hangi bölüme gidilir? Gibi soruları dikkate almanızda fayda vardır. Çölyak hastalığının teşhisi için gastroloji bölümünden, gastroentelog tarafında muayene edilmeniz gerekir. Burada kan tahlili, bağırsak biyopsisi ve çöyak hastalığı testi gibi çeşitli testler yapılır. Hastalığı bu şekilde anlayabilirsiniz.
Çölyak Hastalığının Tedavisi
Çölyak hastalığına yakalanan bireylerin en büyük korkularından bir tanesi hastalığın kesin tedavisinin olup olmamasıdır. Burada hastalar muhakkak sıkı bir gluten diyeti desteği almalıdır. Bunun için doktorun hazırladığı diyet programlarına bire bir uyum göstermeniz gerekir. Bu hastalığın en kötü yanı ömür boyu diyet halinde olmaları gerektiğidir. Çölyak hastalığını taşıyan kişiler ömür boyu glutensiz gıdalar ile hazırlanmış diyetleri uygulamaları gerekir.
Çocuklarda Çölyak Hastalığı Belirtileri
Aileler tarafından korkulan bir hastalık olan çölyak belirtileri genelde yetişkinlerde ve çocuklarda aynıdır. Fakat Çocuklarda çölyak hastalığı belirtileri kendini daha çok boy uzamaması, gelişim geriliği ve zayıf bir görünümle ortaya koyar. Yine sürekli sinirlilik hali ve çevreye uyum sağlayamama gibi belirtileri de vardır.
Çölyak Hastalarının Uzak Durması Gereken Glutenli Gıdalar
Glutenli gıdalar, çölyak hastalarının kesinlikle uzak durması gereken gıdalardandır. Bu gıdalar ise, buğday, çavdar, yulaf, kepekli ekmekler, nişasta türleri, irmik ve buna benzer unlu gıdalardan hastaların kaçınması şarttır. Hastalığı taşıyan ve bu konuda diyet yapması gereken kimseler gıda alış verişlerinde, ürünlerin içeriğini iyice kontrol etmeli ve içinde gluten olmayan besinleri tercih etmelidir.
Özellikle çocuklar bu konuda çok zorluk çekerler, çünkü günlük tüketilen besinlerin çoğunda gluten mevcuttur. Örneğin; bisküviler, poğaçalar, kurabiyeler, ketçap, cips, çikolata gibi çocuklara hitap eden ürünlerin çocuklardan ve diğer hastalardan uzak tutulması gerekir. Fakat bu çok kolay olmayacağı için ilk etapta çocuğu hastalık hakkında bilinçlendirmeli ve bu yönde yasaklar koymalısınız.
Gluten İçermeyen Gıdalar, Çölyak Hastaları Ne Yemeli?
Çölyak hastaları her gün tüketilen ekmeklerden ve bu tarz yiyeceklerden kesinlikle tüketmemeleri gerekir. Çölyak hastaları ne yemeli? Alternatif olarak, mısır, pirinç, patates, nohut unu gibi besinlerden yapılmış yiyecekleri tüketebilirler. Sabah kahvaltılarda ise reçel, bal ve yumurta gibi besinleri tüketmelerinde bir sorun olmayacaktır.
Balık gibi deniz ürünlerini de rahatlıkla tüketebilirler fakat burada ürünlerin una bulanmamış ve yağda kızarmamış olması gerekir. Hastalar çiğ çerezlerden tüketebilirler fakat işlenmiş ve paketlenmiş çerezlerden tüketmemeleri gerekir, çünkü hazır paketlenmiş ürünlerin çoğunda gluten mevcuttur. Beyaz ve kırmızı eti tüketebilirler ama Marine edilmiş ve una bulanmış etlerden de uzak durmaları gerekir. Sebze ve meyveleri tüketmelerinde de bir sakınca yoktur.
Çölyak Hastalığı Ölümcül Müdür?
Hastaların ve hasta yakınlarının en korktuğu ve en çok sorduğu sorulardan bir tanesi çölyak hastalığı ölümcül müdür? Sorusudur. Hastalık tek başına ölümcül değildir. Fakat dikkat edilmezse ölümcül hastalıkları beraberinde getirir. Yine çocuklarda büyüyememe ve gelişim geriliklerine neden olur.
Çölyak Hastalığı Genetik Mi?
Çölyak hastalığı genetik mi? Sorusu çölyak hastalığına yakalanan kimselerin en çok sorduğu soruların başında gelir. Yapılan araştırmalara göre hastalık genetik değildir. Fakat hastalık DNA’lardan geldiği gözlemlenmiştir. Sıfır kan gurubu, A,B ila AB kan gurubundakilerin yüzyıllardır taşıdığı bir hastalıktır. Hastalığın bu günkü durumu ise, uğranılan mutasyonlardır. Bu nedenle hastalığa tam manası ile genetik diyemiyoruz ama genlerden geldiğini ve değişerek hastalığa yol açtığını söyleyebiliriz.